Gwałtowny rozwój cywilizacji spowodował powstanie szeregu nowych nieznanych dolegliwości w tym różnych chorób zakaźnych. Jedną z nich jest Legionella.

W instalacjach wody ciepłej i wody przeznaczonej do spożycia, ze względu na ich specyfikę istnieją szczególne warunki sprzyjające do rozwoju chorobotwórczych bakterii w tym także bakterii z rodziny Legionella. Stanowi to bardzo poważny problem ze względu na fakt, że instalacje te najczęściej występują w budynkach, w których jednocześni przebywa wiele osób, a więc w przypadku pojawienia się bakterii Legionella powstaje zagrożenie dla zdrowia i życia wielu ludzi. W związku z tym legiolellozę traktuje się jako zagrożenie zdrowia publicznego. Występować ona może w szpitalach, budynkach biurowych, hotelach, budynkach basenów itp. Należy przy tym podkreślić, że działania podjęte w celu zwalczania bakterii z rodziny Legionella są jednocześnie działaniami poprawiającymi ogólny stan higieniczny obiektu budowlanego. Krajowe jednostki badawcze stwierdzają na podstawie wieloletnich doświadczeń (licznych badań i ekspertyz), że stan higieniczny instalacji wodnych, wentylacji i klimatyzacji, bez względu na rangę obiektu, w jakim się znajdują, wymaga stałego nadzoru higienicznego umożliwiającego ich prawidłowe użytkowanie.

Bakterie Legionella Pneumophila są w sposób naturalny obecne we wszystkich akwenach, a także w glebie. Legionelloza występuje na terenie całego świata. Coraz liczniejsze gatunki z rodzaju Legionella izolowane są z różnych zbiorników i źródeł wody (w zakresie temperatury od 50C do 630C) takich jak jeziora, rzeki, ścieki, gorące źródła, studnie, woda z pryszniców, czy woda kanalizacyjna. Bakterie te znaleziono również w aerozolach przeznaczonych do terapii pacjentów. Idealnymi warunkami do rozwoju L. Pneumophila jest temperatura wody 20 – 450C oraz obecność osadu biologicznego (biofilmu) wraz z kamieniem kotłowym. Zakażeniu sprzyja aerozol wodny o rozmiarach od 3 do 5 mikronów, postać ta jest bardzo dobrze wchłaniana do płuc podczas wdechu.

Bakterie z rodzaju Legionella mają dużą zdolność adaptacji do różnych warunków środowiska. Izolowano je z wody w zakresie temperatur od 00C do 700C, w zakresie pH od 5,5 do 9,2 i stężeniu rozpuszczonego tlenu od 0,3 do 9,6 mg/l. W glebie w zakresie temperatur od-200C do +350C mogą przeżywać od 3 do 10 miesięcy, wodzie wodociągowej w zakresie od 50C do 240C przeżywają prawie rok. Zdolność namnażania zachowują w zakresie temperatur od 200C do 450C, a w przypadku bytowania w komórkach glonów mogą namnażać się nawet w temperaturze sięgającej 670C. Doskonałe warunki dla rozwoju bakterii z rodzaju Legionella istnieją w instalacjach wody ciepłej, zbiornikach do jej magazynowania, kurkach czerpalnych, sitkach prysznicowych, urządzeniach klimatyzacyjnych, nawilżaczach, zraszaczach, skraplaczach pary, kominowych wieżach chłodniczych, systemach płuczących i napowietrzających, fontannach, w basenach perełkowych i innych urządzeniach do masażu wodnego, aparaturze medycznej np. do wspomagania oddychania, turbinach dentystycznych i dializatorach itp. Wchodzą w skład biofilmu tworzącego się na stykających się z wodą wewnętrznych powierzchniach materiałów, z których wykonane są przewody, instalacje
i urządzenia.

Wymienione wyżej miejsca występowania bakterii Legionella stanowią potencjalne źródło zakażenia człowieka.

Zakażenia pałeczkami Legionella mają charakter inhalacyjny to znaczy następuje ono poprzez wdychanie aerozolu powietrza z wodą zawierającą odpowiednią liczbę komórek Legionelli. Bakteria ta po przedostaniu się do pęcherzyków płucnych zaczyna się rozmnażać tworząc liczne kolonie.

Objawy choroby legionistów (Legionellozy) wywoływanej przez Legionella pneumophila przypominają zapalenie płuc i opłucnej często z ropniami w płucach, rozwijające się zazwyczaj po okresie ok. 2 – 10 dni inkubacji. Typowymi objawami ogólnoustrojowymi są gorączka, kaszel, ból głowy i mięśni, objawy nerkowe hematuria, proteinuria, a ze strony układu pokarmowego i wątroby – biegunka, nudności, wymioty. Obserwowane są także objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego. Śmiertelność w przypadku Legionellozy wynosi do 20%. W ostatnich latach spektrum Legionellozy uległo poszerzeniu i dotyczy wielu narządów i układów. L. Pneumophila była wykazywana w węzłach chłonnych, śledzionie, nerkach w szpiku kostnym oraz we krwi.